KEKEMELİK

Blog

13.11.2023

Kekemelik günlük hayatta herkesin ismini illa ki duyduğu bir iletişim bozukluğudur. Peki gerçekten
nedir bu kekemelik ? Kekemelik ses üretimini ve konuşmanın akıcılığı etkileyen ; kelime,hece veya ses
tekrarları , bazı seslerin uzatılması ve/veya konuşmaya başlayamama-bloklar- şeklinde görülen ayrıca
sarf edilen çabaya göre ortaya çıkan gerginlik ve istemsiz vücut hareketlerinin eşlik edebildiği
karmaşık bir dil konuşma bozukluğudur. Kekemeliğin nedeni yapılan bilimsel araştırmalar sonucu tam
olarak tespit edilemese de kekemeliğin gelişmesine neden olabilecek 4 ana faktör üzerinde
durulabilir:
1. Genetik-aile öyküsünde kekemeliği olan bireylerin bulunması
2. Çocukların genel gelişim süreçlerinde konuşmanın kontrolünü ele alma aşamasında
zorlanmalar yaşayabilmesi
3. Yapılan araştırmalar sonucu bazı bireylerde ortak nörofizyolojik benzerlikler
4. Beklentilerin yüksek olduğu ailelerde iletişim taleplerin kapasitenin üstünde kalması çocukta
konuşma akıcılığının bozulmasına neden olabilir.
Kekemeliğin görülme sıklığı genel olarak 3-6 yaşlarında %4-6 aralığındadır. Çocuklarda görülen
bu kekemeliğin 5’te 4’ü gelişimsel olarak kendiliğinden iyileşme gösterir. Erişkinlerde ise bu oran
yaklaşık %1 olarak belirlenmiştir.
Konuşma akıcılığında sorunlar ortaya çıkar çıkmaz hemen önlemler alınmalı ve gerekli girişimler
başlatılmalıdır. Küçük yaş grubunda çocuklara konuşmalarının farklı olduğunun vurgulanılmaması
dikkat edilmesi gereken en önemli noktadır. Çocuklarım büyük bir kısmı ( yaklaşık oran %4-6
aralığındadır) konuşmaya başladıkları erken dönemde gelişimsel kekemelik olarak bahsedilen ve
kendiliğinden iyileşme gösteren bir konuşma bozukluğu yaşar. Ebeveynler ve öğretmenler
kekemeliği olan bir çocukla karşılaştıklarında iyi niyetli yaklaşsalar bile çocukları olumsuz
etkileyecek bazı yaklaşımlar yapmaktadırlar.. Bu gibi durumlarda genel olarak çocuktan acele
edilmemesi istenir, sakince nefes alıp verilmesi söylenir, bazen göz teması kesilir ve hatta bazen
çocuğun cümlelerini çocuk yerine tamamlama gayretine girerler. Bununla beraber ise genelde bu
davranışlar çocuğun kaygısını ve paralel olarak kekemelik şiddetinin de artmasına neden olur.
Tüm bunların sonucunda ise çocuklar konuşmayı öğrenmenin güç olduğu kanısına varabilir,
kendilerinin yaşıtlarından farklı olduklarını farkedip ruhsal durumlarının kötü etkilenmesine
neden olabilir. Çocuklar konuşma akıcılıklarında yaşadıkları sorunları fark ettikçe çevrelerinden
gelen her tepkiye daha duyarlı hale gelebilirler. Peki aileler bu gibi durumlarda nelere dikkat
etmelilerdir:
● Ailenin bütün üyeleri uygun, sakin ve anlaşılır bir hızda konuşuyorlar mı?
● Çocuğa dilbilimsel açıdan taklit etmesi-öğrenmesi kolay, örnek alıp başarabileceği
yöntemler sunuluyor mu?
● Çocuğu dinlemek için yeteri kadar zaman ayırıp nasıl söylediğinden ziyade ne söylemek
istediğine dikkat ediliyor mu?
● Çocuğun konuşması güzel bir akıcılığa sahip olduğu zamanlarda bunu farkettirip
pekiştiriliyor mu yoksa daha çok akıcısızlık yaşadığı anlar mı farkettiriliyor?
● Yaşadığı iletişim güçlüğünden dolayı zorlanıp iletişimden kaçan çocukların isteklerine
saygı mı gösteriliyor yoksa iletişime geçmeleri için onlara daha fazla mı talep yükleniyor?
● Çocuk için kaygı uyandıracak durumlarda yaşadığı sorunlara odaklanılıyor mu?
Kekemelik 6 aydan daha fazla devam eder, kas gerginlikleri,, ikincil davranışlar (göz kırpma, kafayı
sallama gibi) ya da çocuk kendi yaşadıkları rahatsızlıklardan bahsetmeye başlamışsa ve bu
maddelerden en az birini çocuk karşılıyorsa işte o zaman bir dil konuşma terapistine muhakkak
başvurmak gerekir. Yapılan terapiler sonucunda çocuğun konuşma akıcılığını kontrol etme yöntemleri
öğretilir. Çocuklar için konuşmalarında kaygı uyandıran durumların üstesinden gelmesi sağlanabilir.
Aynı zamanda konuşma terapistleri çocuklara rehberlik yaparken ebeveynlerinde çocukları için dil
gelişimlerini destekleyen yaklaşımları uygulamalarına yardım eder.